Op 4 november 2020 is het Decreet tot het toestaan van een tijdelijke capaciteitsverhoging van vergunde crematoria in het kader van COVID-19 gepubliceerd in het Belgisch Staatblad. Het nooddecreet is in werking getreden op de dag van bekrachtiging door de Vlaamse Regering (30 oktober)
Crematoria die geconfronteerd worden met een bijzondere milieuvoorwaarde - die het aantal jaarlijks uit te voeren crematies uitdrukkelijk beperkt - krijgen daarmee de toestemming om dat vastgelegde aantal met 20 procent te overschrijden - wanneer de maximumdrempel overstegen zou worden door de COVID-19 pandemie. Het gaat om crematoria vermeld in rubriek 58 van de indelingslijst VLAREM II (inrichtingen voor het verbranden van Iijken van menselijke oorsprong).
Strikte interpretatie afwijkingsregeling
Het gaat om een afwijkingsregeling die strikt moet geïnterpreteerd worden. Een afwijking van andere voorwaarden die in de vergunning opgenomen zijn, worden niet in het nooddecreet gevat. Die andere voorwaarden moeten dan ook gerespecteerd worden. Ook de algemene en sectorale milieuvoorwaarden en verplichtingen, en de toepassingsregels ervan, bepaald bij of krachtens het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, blijven onverminderd gelden.
Beperkt in tijd en omvang
Bovendien is de afwijkingsregeling beperkt in de tijd en in omvang. Zo geldt de mogelijkheid om af te wijken van het aantal uit te voeren crematies dat in de vergunning is vastgelegd alleen voor de resterende maanden van 2020. Verder is de capaciteitsverhoging in omvang beperkt tot 20 procent om de resterende twee maanden van het jaar 2020 te kunnen overbruggen (2/12 = 16 procent; afgerond naar boven komt dat neer op 20 procent).
Bijkomende druk op ziekenhuizen en zorginstellingen vermijden
De wijziging is hoogdringend om verschillende redenen.
Een eerste reden is de volksgezondheid. Zo is het vanuit sanitair oogpunt niet aangewezen om lijken al te lang te bewaren.
Bovendien moeten lijken in reglementaire omstandigheden bewaard worden, wat bij uitstel van crematies extra druk zou kunnen leggen op de ziekenhuizen en zorginstellingen. Een dergelijke extra druk op ziekenhuizen en zorginstellingen moet te allen tijden vermeden worden.
Ook het menselijke aspect wordt in overweging genomen: in deze beproevende tijden is het immers belangrijk om op een humane manier afscheid te kunnen nemen. De crematoria in Vlaanderen zijn geografisch verspreid. Het belang van nabijheid en een minimum aan verplaatsingen in deze tijden verantwoorden een decretale ingreep om de nabijheid van crematoria te verzekeren.
Het nooddecreet moet crematoria toelaten om ‒ ook in uitzonderlijke pandemieomstandigheden ‒ hun essentiële maatschappelijke opdracht te vervullen.
