TOO 2023/03
In een notendop
Povere lozingsnormen brengen Vlaanderen in een lastig parket. Stil staan bij ... standstill. Voor hete vuren: het klimaat in de rechtszaal. Pleidooi voor een gezonde ruimte.
Het zijn de titels van de bijdragen die vormgeven aan dit nummer van TOO, het onmisbare tijdschrift voor iedereen die bij de bescherming en de ordening van de menselijke leefomgeving betrokken is.
Boeiende bijdragen over vernieuwende wetgeving en interessante actualiteit krijgen naar goede gewoonte het gezelschap van pertinente besprekingen van bepalende omgevingsrechtspraak, die in dit nummer slaat op grondverzet op de Oosterweelwerf, de planschaderegeling, de woonreservegebieden en de bevoegdheidsuitbreiding van de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
Nog niet geabonneerd op TOO?
Hou met TOO de vinger aan de pols van het omgevingsrecht en het omgevingsbeleid.
Inhoud
Op het menu
- Miliegebruiksruimte: begin en einde van omgevingsrecht en omgevingsbeleid? – Isabelle Larmuseau
Cocktail
- Het KRW-impulsprogramma – Jasper van Kempen
- Stil staan bij … standstill – Frank Groothuijse
- Povere lozingsnormen brengen Vlaanderen in lastig parket – Esmeralda Borgo
- Voor hete vuren: het klimaat in de rechtszaal – Rasmus Van Heddeghem
- Pleidooi voor een gezonde ruimte – Sylvie Baert
Voor het gerecht
- Omgevingsminister verleent vergunning voor grootste Europese onshore zalmkwekerij in Oostende – Jennifer Dubrulle
- Grondverzet op de Oosterweelwerf: het diepste punt is bereikt – Isabelle Larmuseau
- Het omgevingsrecht als toolkit voor duurzaam waterbeheer – Astrid Lippens en Milo Vandekerckhove
- Instrumentendecreet wijzigt toekomstige planschaderegeling: vastgoedrekenen voor gevorderden – Benjamin Descamps
- Woonreservedecreet plaatst stolp over woonreservegebieden tot 1 januari 2040 – Benjamin Descamps
- Enkele bedenkingen bij de bevoegdheidsuitbreiding van de Raad voor Vergunningsbetwistingen – Benjamin Descamps
- De ecodesignverordening: een Grand Travail van de European Green Deal – Hans Erik Woldendorp
- De geo-constitutionele rechtsstaat: een hervormingsagenda – Han Somsen
Bij het gerecht
- Ook aan onwettige vergunningverlening hangt een prijskaartje: Raad van State als vergoedingsrechter – Koen Van den Wyngaert en Matthijs Van de Pol
- Een bijstellingsverzoek is geen handhavingsinstrument – Annelies Maes
Woord vooraf
Milieugebruiksruimte: begin en einde van omgevingsrecht en omgevingsbeleid?
Ter nagedachtenis van prof. mr. Ben Schueler vond op 28 september 2023 in Gent een druk bijgewoond Nederlands-Vlaams congres over milieugebruiksruimte plaats. Als staatsraad in de Afdeling bestuursrechtspraak van de Nederlandse Raad van State heeft Ben Schueler beeldbepalende rechtspraak op zijn naam, waarin de toekenning van milieugebruiksruimte voor stikstof aan banden wordt gelegd. De daaropvolgende stikstofcrisis deinde uit naar Vlaanderen, toen ook de Raad voor Vergunningsbetwistingen, met een Vlaams stikstofarrest, het blind geloof in bijdehandse oplossingen voor een overvolle milieugebruiksruimte een knauw toebracht.
De stikstofcrisis in de Lage Landen is nog lang niet bestierd. Afgelopen zomer werd een Nederlands-Vlaams dieptepunt bereikt. Op verzoek van de Nederlandse grensprovincie Noord-Brabant vernietigde de Vlaamse bestuursrechter de omgevingsvergunning voor een nieuwe chemiefabriek in de Antwerpse haven, vanwege de stikstofdepositie op het Nederlandse natuurgebied Brabantse Wal. Dat het daarbij zou gaan om een depositie lager dan 1% van de kritische depositiewaarde in het gebied, kon de bestuursrechter niet overtuigen. Nu de provincie Noord-Brabant in maart 2023 een vergunningenstop heeft afgekondigd voor aanvragen met stikstofeffecten op beschermde natuurgebieden, is de toekomst van de chemiefabriek, en bij uitbreiding van andere projecten in de Antwerpse haven, onzeker.
De Nederlands-Vlaamse rechtspraak over milieugebruiksruimte in relatie tot stikstof leidt bovendien tot de vraag of ook waterverontreiniging een grond zal vormen om in de Lage Landen economische activiteiten te blokkeren.
Dat het ontoereikend gezuiverd water ons aan de lippen staat, is begin oktober al gebleken uit onderzoek van het Financieele Dagblad, het platform Investico, De Groene Amsterdammer en Trouw. Onderzoeksjournalisten stelden vast dat allesbehalve geactualiseerde lozingsvergunningen van tientallen bedrijven in Nederland te veel milieugebruiksruimte innemen. Nochtans verplicht artikel 11, lid 5 van de Europese Kaderrichtlijn Water de Lidstaten tot het onderzoeken en zo nodig herzien van vergunningen, wanneer uit monitorings- of andere gegevens blijkt dat de doelen van de Kaderrichtlijn Water voor een waterlichaam vermoedelijk niet worden bereikt. Nu de derde generatie stroomgebiedbeheerplannen voor de periode 2022-2027 bepalen dat Vlaanderen tegen de deadline van 22 december 2027 amper 8 procent van de 195 oppervlaktewaterlichamen in goede toestand zal hebben gebracht, lijkt aan die voorwaarde te zijn voldaan.
Nog niet geabonneerd op TOO?
Hou met TOO de vinger aan de pols van het omgevingsrecht en het omgevingsbeleid.
